ورود شرکت‌های خصوصی به ماجرای واردات واکسن به ایران و همچنین فروش واکسن به مردم حالا به بحثی جدی تبدیل شده و به سرخط خبرها رسیده‌است. خصوصی‌ساز واکسن اگرچه در ماه‌های گذشته حتی به مرحله گفتار هم نمی‌رسید و تمام گمانه‌ها از واکسیناسیون مجانی مردم آن‌هم از سوی دولت حکایت داشت، اما این بحث کم‌کم رنگ باخت. همین هفته پیش در گام اول از مجوز دولت برای واردات واکسن به بخش خصوسی اخباری منتشر شد و پس از آن هم سختن از فروش واکسن به مردم مطرح شد. این اخبار اگرچه در مرحله اول تکذیب می‌شد، اما به نظر می‌آید برنامه‌ای جدی است. حالا دست‌کم این خبر که شرکت‌های خصوصی می‌توانند واکسن وارد کنند، کاملا جدی و در مرحله عمل است و درباره موضوع دوم یعنی فروش واکسن به کسانی که می‌خواهند خارج از نوبت واکسینه شوند نیز مراحلی طی شده است. برای مثال همین دیروز رسما اعلام شد که کارفرماها می‌توانند با پرداخت هزینه واکسن کارگران خود، آنها را واکسینه کنند؛ قیمت هر واکسن هم حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان. اما جزئیات این ماجرا چگونه است؟
واکسیناسیون کارگران از سوی کارفرمایان؟
تازه‌ترین خبرها درباره آنچه خصوصی‌سازی سلامت خوانده می‌شود، به ماجرای واکسن کرونا برمی‌گردد. روز گذشته عضو کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد قیمت تمام‌شده واکسن‌های وارداتی توسط بخش خصوصی رقمی بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان خواهد بود. «ناصر ریاحی» که در حاشیه نشست هیئت نمایندگان اتاق تهران در جمع خبرنگاران سخن می‌گفت، با بیان اینکه قیمت تمام‌شده واکسن‌هایی که بخش خصوصی وارد می‌کند رقمی معادل ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان است، توضیح داد: «ما برای تزریق واکسن با کارگر طرف نیستیم، بلکه با هماهنگی‌های انجام‌شده هزینه واکسیناسیون کارگران توسط کارفرماها تقبل خواهد شد». به گفته او کارفرماها هزینه واکسیناسیون را پرداخت خواهند کرد، چراکه به نفعشان است: «تقبل این هزینه بیشتر به نفع کارفرما و خطوط تولید است؛ زیرا اگر یک کارگر حتی یک روز هم سر کار، نیاید خسارت آن بیشتر از قیمت تمام‌شده واکسنی است که به کارگر تزریق می‌شود. ضمن اینکه اگر یک کارگر به کرونا مبتلا شود، کارفرما مجبور است از کل نیروی کار خطوط تولید آزمایش کرونا به عمل بیاورد که به‌مراتب هزینه آن چند برابر هزینه واکسن است». عضو کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران با ذکر این نکته که قرار است هزینه این شش میلیون دوز واکسن از طریق اعتبارات اسنادی پرداخت شود، اعلام کرد «بعد از اینکه کالا حمل، بازرسی و تأیید شد، فروشنده می‌تواند پول خود را تحویل بگیرد». ریاحی تأکید کرده به محض اینکه تولید واکسن داخلی به شکل انبوه آغاز شود، مسئله واردات واکسن منتفی خواهد شد: «تا پیش از این قرار بود این واکسن‌ها را وزارت بهداشت تحویل بگیرد، اما با دستور رئیس‌جمهور مبنی بر اینکه ارز نیمایی برای واردات این‌گونه واکسن اختصاص یابد، آن هم برای اقشار خاصی مانند کارگران که مهم هستند، اما در اولویت‌بندی وزارت بهداشت نیستند، قرار شد بخش خصوصی با تقبل هزینه آن از سوی کارفرما، خود به امر واکسیناسیون کارگران اقدام کند». او می‌گوید واکسن‌ها از کشورهایی خریداری شده‌اند که بیش از نیازشان واکسن تهیه کرده‌اند و تاکنون شش میلیون دوز واکسن تأمین شده است که به‌زودی وارد کشور خواهند شد: «البته شاید زیاد به واردات واکسن نیاز نداشته باشیم؛ زیرا هم تولید داخل در راه است و هم دولت برای تأمین ۶۰ میلیون دوز واکسن با روسیه قرارداد بسته و رزرو کرده است؛ بنابراین دراین‌باره دولت زیاد به کمک بخش خصوصی نیاز ندارد». شش میلیون دوز واکسن بخش کارگری کشور از سری واکسن اسپوتنیک روسیه و آسترازنکای سوئد تأمین شده است. آنچه این بحث را به موضوعی جدی تبدیل کرده، امکان دریافت هزینه از کارگران در مراحل بعد یا فروش واکسن به دیگر اقشار جامعه است. این فروش واکسن در حالی مطرح می‌شود که در بسیاری از کشورهای دنیا با سیستم حکومتی سرمایه‌داری یا آنچه نئولیبرال خوانده می‌شود، واکسیناسیون با هزینه دولت و به‌صورت مجانی در جریان است.
ماجرای واردات ۶ میلیون دوز واکسن کرونا
خبر واردات شش میلیون دوز واکسن تازه هم به دیروز برمی‌گردد که دراین‌باره رئیس اتاق بازرگانی تهران می‌گوید بخش خصوصی موفق شده قرارداد واردات شش میلیون دوز واکسن کرونا را نهایی کند. مسعود خوانساری در نشست هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران اظهار کرد: متأسفانه در هفته‌های گذشته بار دیگر شاهد افزایش سرعت شیوع کرونا و درگیری بیشتر مردم و فوت روزانه شهروندان بر اثر کرونا بوده‌‌ایم. در این میان دولت امکان تعطیلی برخی شرکت‌ها، ادارات و مشاغل را دارد اما با توجه به اهمیت تولید و تأمین نیاز روزانه مردم، امکان تعطیلی واحدهای تولیدی وجود ندارد و همین موضوع خطر ابتلای کارگران فعال در این بخش را افزایش می‌دهد. او با بیان اینکه فعلا مهم‌ترین ابزار جهان برای مقابله با کرونا واکسیناسیون است، بیان کرد: در برخی کشورهایی که با سرعت بیشتری واکسن‌زدن را آغاز کرده‌اند، می‌بینیم که امکان بازگشت مرحله به مرحله به زندگی عادی فراهم شده است، اما متأسفانه در کشور ما به‌دلیل تأخیر در واردات، این فرایند طولانی‌تر شد و امروز امیدواریم که لااقل واکسیناسیون کادر درمان تمام شود. خوانساری با اشاره به مجوز واردات واکسن به شرکت‌های بخش خصوصی گفت: اتاق بازرگانی در راستای عمل به تعهدات اجتماعی خود، از شرکت‌های فعال در این حوزه خواست تمام تلاش خود را برای واردات واکسن به کار بگیرند که خوشبختانه در گام نخست موفقیتی جدید در این زمینه به ثبت رسیده و قرار خرید شش میلیون دوز واکسن منعقد شده است. رئیس اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: با وجود آنکه بسیاری از شرکت‌های بزرگ واکسن‌سازی محصولات خود را از قبل پیش‌فروش کرده بودند، این مهم نهایی شد. هدف از ورود این دوزها، واکسیناسیون کارگران و پرسنل بخش تولید است تا بتوانند با خطر کمتری در زمینه تهیه نیازهای مردم فعالیت کنند. هیچ‌یک از شرکت‌های واردکننده واکسن به‌دنبال نفع اقتصادی نیستند و امیدواریم با مشارکت مدیران کارخانه‌ها، این واکسن‌ها بدون هزینه به کارگران تزریق شود. به گفته او این شش میلیون دوز به‌تدریج و به شکل مرحله‌به‌مرحله وارد ایران خواهد شد. علاوه بر این چند هفته قبل دولت اعلام کرد که بخش خصوصی نیز می‌تواند نسبت به واردات واکسن اقدام کند. در این زمینه اختلاف‌نظرهایی درباره نحوه ورود واکسن خارجی از سوی بخش خصوصی مطرح بود که آیا بناست این واکسن‌ها به فروش برسند یا از سوی وزارت بهداشت خریداری شده و رایگان تزریق شوند. وزارت بهداشت در روزهای گذشته بار دیگر تأکید کرده که واکسیناسیون کرونا در ایران رایگان خواهد بود.
توضیحات رئیس بانک مرکزی دربار هزینه ۶ میلیون واکسن تازه
رئیس کل بانک مرکزی درباره آخرین اقدامات بانک مرکزی برای تأمین ارز خرید واکسن گفت: بر مبنای قرارداد کوواکس، ۱۷۸ میلیون دلار برای ۱۶.۸ میلیون دوز واکسن تخصیص و قسط اول آن نیز پرداخت و واردات آن آغاز شده است. عبدالناصر همتی در یادداشت اینستاگرامی خود نوشت: ضرورت تأمین واکسن کرونا و انجام واکسیناسیون علیه ویروس کرونا باید مهم‌ترین دغدغه کشور باشد. وی افزود: بانک مرکزی از همان ابتدا با وجود همه محدودیت‌های نقل‌و‌انتقال مالی ناشی از تحریم، همه تلاش خود را برای تأمین فوری ارز مورد نیاز واردات واکسن
بر اساس سفارش وزارت بهداشت و درمان به عمل آورده است. رئیس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: هرگونه درخواست و اعلام وزارت بهداشت جهت پرداخت ارز بابت واردات واکسن تأمین می‌شود. تاکنون نیز بر اساس میزان تقاضا و درخواست برای خرید واکسن از کشورهای روسیه و چین، ارز لازم تأمین و واردات انجام شده است. او با بیان اینکه اکنون نیز تخصیص ارز برای واردات با ارز نیمایی، بر اساس دستور رئیس‌جمهوری در اولویت تأمین است، افزود: بنگاه‌های بزرگ توانمند می‌توانند در انجام مسئولیت‌هایی اجتماعی خود با هماهنگی وزارت بهداشت نقش‌آفرینی کنند. همتی اظهار کرد: امروز نیز بانک مرکزی حداقل صد میلیون دلار دیگر با نرخ ارز ترجیحی برای این منظور تخصیص داد تا با اعلام وزارت بهداشت پرداخت کند. این روند تأمین ارز بر مبنای درخواست‌ها تداوم خواهد داشت.
