با وجود کاهش نرخ ارز و بهبود فضای روانی بازارهای دارایی در اقتصاد کشور، «ترمز»کاهش قیمت‌ها در بازار مسکن در دی ماه کشیده شد و این‌بار، رشد قیمت مصالح ساختمانی به ویژه سیمان، آهن و میلگرد بهانه فعالان بازار شده است. طی ماه‌های گذشته افزایش قیمت‌ها در این بخش کاملا محسوس بوده به گونه‌ای که گفته می‌شود قیمت مصالح ساختمانی طی یک سال گذشته بیش از ۲۰۰ درصد افزایش داشته است.
در حال حاضر هر تن سیمان پاکتی در بازار بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد و هر پاکت ۵۰ کیلویی سیمان ۴۰ هزار تومان نرخ‌گذاری شده است. همچنین قیمت هر کیلو میلگرد به ۱۴ هزار تومان هم رسیده بود که مجددا اوایل بهمن ماه به ۱۳ هزار تومان در هر کیلو رسیده است. در بازار آهن هم شنیده شده که یک تریلی آهن هم‌اکنون ۲۸۰ میلیون تومان قیمت دارد و نسبت به اوایل سال ۹۷ قیمت‌ها ۱۰ برابر شده است.
حال این سوال مطرح می‌شود که این رشد قیمت‌ها در مصالح ساختمانی چه میزان در قیمت نهایی مسکن تاثیرگذار بوده و چقدر از افزایش قیمت مسکن می‌تواند حاصل بار روانی افزایش قیمت در بخش مصالح ساختمانی باشد؟ عطا آیت‌اللهی، کارشناس بازار مسکن در این باره معتقد است؛ قیمت مسکن در شرایط فعلی سیری نزولی خواهد داشت و افزایش قیمت مصالح ساختمانی در این روند تاثیر چندانی ندارد.
قیمت مسکن روندی نزولی دارد
این کارشناس مسکن عنوان کرد: بار روانی گشایش‌های اقتصادی نه تنها در بخش مسکن بلکه در سایر بازارها هم نمایان شده است؛ ضمن آنکه نرخ دلار نسبت به ماه‌های گذشته روندی نزولی در پیش گرفته و با توجه به اینکه یکی از شاخص‌های اصلی در اقتصاد کشور همین نوسانات نرخ دلار در بازار است و ما شاهد آن بودیم که با چند برابر شدن نرخ دلار با جهش قیمت مسکن مواجه شدیم که اصلا منطق درستی هم نداشت.
آیت‌اللهی گفت: سازندگان مسکن نیز خواه ناخواه موضوع دلار را در قیمت نهایی مسکن لحاظ می‌کنند اما در حال حاضر در شرایط افت قیمت‌ها هستیم و حتی رشد مصالح ساختمانی نیز نتوانسته آنچنان تاثیری در این رویه بگذارد.
این کارشناس مسکن در پاسخ به این پرسش که چقدر در نرخ‌گذاری‌های مصالح ساختمانی در کشور نظارت وجود دارد؟ افزود: همیشه این موضوع از سوی کارشناسان به دو صورت متضاد مطرح می‌شود یکی اینکه نظارت بر قیمت‌ها از سوی سازمان حمایت بر مصرف‌کننده و تعزیرات و… وجود داشته باشد که اگر هم بوده هیچ‌وقت هم موفق نبوده‌اند و دوم اینکه عرضه و تقاضا در بازار تعیین‌کننده قیمت‌ها باشد.
وی اضافه کرد: در بخش مصالح ساختمانی هیچ‌وقت نظارت درستی نبوده و دولت هم به این نتیجه رسیده که هر چقدر در این بازار دخالت کند نتیجه عکس خواهدگرفت.
این کارشناس بازار مسکن در خصوص احتمال افزایش فروش نفت در سال‌آینده و بهبود شرایط اقتصادی و رشد سرمایه‌گذاری‌ها در بخش مسکن نیز خاطرنشان کرد: در صورتی که سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی به درستی انجام شود و برنامه‌ریزی‌ها در این حوزه به درستی مدیریت شوند مسلما با تزریق دلار وضعیت اقتصادی تغییر خواهد کرد اما اینکه برخی می‌گویند ممکن است دلار به زیر ۲۰ هزار تومان برسد بعید به نظر می‌رسد زیرا اغلب برنامه‌ریزی‌ها با دلار حدود ۲۰ هزار تومان شده است.
مصالح ساختمانی داخلی
قابل رقابت با نمونه‌های خارجی است
آیت‌اللهی گفت: خوشبختانه ما در زمینه تولید مصالح ساختمانی رشد خوبی داشته‌ایم و نیازمان به خارج بسیار کم است حتی به جرات می‌توان گفت در بخشی از تولیدات هم ردیف مشابه خارجی تولید می‌کنیم برای مثال در زمینه شیرآلات ساختمانی، آسانسور یا حتی سیستم‌های هوشمند ساختمانی تولیدات بسیار قوی داریم و حتی در پاره‌ای موارد این تحریم‌ها توفیقی برای خودکفایی ما بوده است.
او ادامه داد: البته در صورتی که شرایط واردات تسهیل شود می‌توان تولیدات ارزانتر را از کشورهای دیگر نظیر چین وارد کرد و اینکه برخی می‌گویند تولیدات چین ضعیف است بنده قبول ندارم.
چین تولیدات و اجناس با کیفیت هم دارد اما برخی از واردکنندگان برای ارزان خرید کردن اقدام به واردات کالاهای بنجل و بی‌کیفیت می‌کنند این در حالی است که اجناس مرغوب هم کم ندارند.
آیت‌اللهی افزود: همچنین کشور ترکیه از جمله کشورهایی است که به‌شدت به دنبال بازار ماست و در صورت گشایش‌های اقتصادی واردات از این کشور هم برای ما مناسب خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی در خصوص احتمال کاهش قیمت مسکن با اخذ مالیات از خانه‌های خالی نیز گفت: این اقدامات تنها برخوردهای مقطعی و موقت در بازار است و به اعتقاد من قابلیت اجرایی شدن هم ندارد و تنها در شرایطی قیمت مسکن کاهش پیدا می‌کند که میزان تولیدات افزایش یابد، مسکن نیز مانند هر کالای اقتصادی دیگری با تولید انبوه قیمتش افت می‌کند.
او ادامه داد: این قانون از یک سال گذشته مدام مطرح شده اما هنوز نهایی نشده است.
آیت‌اللهی در مورد دخالت بانک‌ها در ساخت و ساز نیز افزود: بانک‌ها بیشتر تسهیلات را به بخش مسکن می‌دهند و چندان فعالیتی برای ساخت و سازمسکن نمی‌کنند. البته در سال‌های گذشته اقدام به ساخت و ساز می‌کردند اما امروز بانک مرکزی جلوی ساخت و ساز آنها را گرفته است و تنها باید در بخش ارایه تسهیلات فعالیت کنند.
آمارها چه می‌گویند؟
بر اساس اعلام مرکز آمار ایران؛ بیشترین میزان افزایش قیمت مصالح ساختمانی در پاییز نسبت به تابستان امسال به ترتیب به سه گروه کالایی «آهن آلات، میلگرد، پروفیل درب و پنجره و نرده»، «چوب» و «خدمات» با ۱۴.۴، ۶.۵ و ۳.۷ درصد افزایش اختصاص داشت.
در عین حال بیشترین میزان کاهش قیمت مصالح ساختمانی در پاییز ۹۸ نسبت به تابستان سال جاری نیز به ترتیب به سه گروه کالایی «سیمان، بتن، شن و ماسه»، «انواع بلوک سفال و آجر» و «موزاییک، کاشی و سرامیک» با رشد منفی ۸.۱، ۱.۴ و یک درصد اختصاص داشت.
اگرچه گروه کالایی سیمان، بتن، شن و ماسه در پاییز امسال نسبت به تابستان امسال رشد منفی ۸.۱ درصد داشته، اما در مقایسه با فصل مشابه سال قبل (پاییز ۹۷) افزایش قیمت ۳۵ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین قیمت گروه کالایی گچ در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته از افزایش ۲۳.۳ درصدی و گروه کالایی «آجر و بلوک سفال» با رشد ۳۹.۸ درصدی مواجه بوده‌اند.
قیمت ایزوگام، قیر و آسفالت نیز در پاییز امسال نسبت به تابستان سال جاری و نسبت به فصل مشابه سال قبل (پاییز ۹۷) به ترتیب با افزایش ۶.۲ و ۸.۹ درصدی روبرو بوده و شیرآلات بهداشتی نیز در این دو شاخص به ترتیب رشد مثبت ۳.۷ و ۱۴.۴ درصدی داشته است.
